Η γιορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού στο Μοναστήρι του Σταυρού στο Λιτόχωρο. Πρόγραμμα ακολουθιών εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού 2013

Παγκόσμια ύψωση του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)

ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ: Σταύρος, Σταύρακας, Σταυράκιος, Σταυρής, Σταυριανός, Σταυράκης, Σταυρούλα, Σταυριανή, Σταυρίνα, Σταυρία


Η σημαντικότερη γιορτή του Σεπτέμβρη είναι η αυριανή, του Σταυρού, γι' αυτό και ο μήνας λέγεται σε πολλούς τόπους Σταυριάτης, Σταυριώτης ή Σταυρός και η 1η του μέρα Πρωτοσταυριά.
Στις εκκλησίες μοιράζεται την ημέρα αυτή βασιλικός, που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, γι' αυτό και ο βασιλικός λέγεται και «σταυρολούλουδο».

Τη γιορτή του Σταυρού αρχίζουν οι γεωργικές και τις ναυτικές εργασίες. Γι' αυτό «Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε», λένε οι ναυτικοί - «Του Σταυρού, σταύρωνε και σπέρνε», λένε οι γεωργοί.

Με τη γιορτή του Σταυρού συνδέεται η προετοιμασία του σπόρου που θα φυτέψουν στη γη, που είναι τώρα έτοιμη, μαλακή, μετά τα φθινοπωρινά πρωτοβρόχια. Τότε κατεβάζουν το σταυρό των σταχυών, που τον είχαν πλέξει με τα τελευταία στάχυα του θερισμού, τρίβουνε τα στάχυα και πηγαίνουν τους σπόρους εκείνους μαζί με άλλους στην εκκλησιά.

Στη γιορτή του Σταυρού κάθε γεωργός βάζει σε μια πετσέτα το σπόρο και τον αφήνει στα δεξιά της Ωραίας Πύλης για να ευλογηθεί, και μετά τον σπέρνει. Επίσης με το βασιλικό από την εκκλησία και με τον αγιασμό της ημέρας ετοιμαζόταν το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά. 

ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ 

ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ Μονής Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

Με άλογα μεταφορά της εικόνας του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω στο παλιό μοναστήρι.  

ΤΗΡΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΦΟΡΑ ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.

 

ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΕΛΑΒΕ Ο ΙΠΠΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ.

Τα άλογα ξεκίνησαν από το πάρκο Λιτοχώρου, έκαναν τον γύρο της κεντρικής πλατείας και στη συνέχεια μετέβησαν στο νέο μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου, για την παραλαβή της εικόνας, ύστερα βέβαια από συνεννόηση με την Ιερά Μονή. 

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ιππικού ομίλου Λιτοχώρου, Δημήτρης Παπαθανασίου, ο σύλλογος συνεχίζει να τηρεί το παλιό έθιμο για μεταφορά της εικόνας του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω από το μετόχι στο παλιό μοναστήρι, όπου παραδίδεται στις 6.00 το απόγευμα για να ξεκινήσει ο Μέγας Εσπερινός.

«Το έθιμο πραγματοποιείται εδώ και πολλά χρόνια. Παλιότερα, σαν σήμερα, παραμονή της εορτής του Τιμίου Σταυρού, πολύς κόσμος ανέβαινε με τα ζώα στο παλιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω.

Οι άνθρωποι αυτοί μετέφεραν και την εικόνα του αγίου όπου και γινόταν πανηγύρι την ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Εμείς λόγω αυτής της παράδοσης το συνεχίσαμε το έθιμο αλλά και το εμπλουτίσαμε», τόνισε ο κ. Παπαθανασίου.

Ο πρόεδρος του ιππικού ομίλου Λιτοχώρου είπε επίσης ότι ο σύλλογος ιδρύθηκε το 2002 από μια παρέα φίλων που αγαπούν τα άλογα, αγαπούν τη φύση. 

 

Πρόγραμμα ακολουθιών εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού 2013

Παρασκευή 13-09-2013  Εσπερινός  6.00 μ.μ. - 7.30 μ.μ.

Σάββατο 14-09-2013 Μεσονυκτικό-Όρθρος-

Αρχιερατική Θεία Λειτουργία 6.00 π.μ. - 11.00 π.μ.

Η Εκκλησία εορτάζει την παγκόσμια ύψωση του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού. Η γιορτή είναι αρχαιότατη και μια από τις Δεσποτικές γιορτές, τις γιορτές δηλαδή τις αφιερωμένες στο Δεσπότη Χριστό. Η γιορτή συνδέεται με μεγάλα ιστορικά γεγονότα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, γι’ αυτό έχει πανηγυρικό χαρακτήρα. Συγχρόνως όμως αναφέρεται στη σταύρωση και το θάνατο του Κυρίου, γι΄ αυτό και τιμάται με αυστηρή νηστεία, όπως η Μεγάλη Παρασκευή. Το Ευαγγέλιο, που διαβάζεται στη θεία Λειτουργία, είναι το ίδιο που διαβάζεται και τη Μεγ. Παρασκευή. Μέχρι πριν λίγα χρόνια η εορτή της Υψώσεως του τιμίου Σταυρού ήταν ημέρα γενικής αργίας, αλλά μετά τον πόλεμο οι εργάσιμες ημέρες της εβδομάδας, ενώ από έξη έγιναν πέντε, η εορτή του Σταυρού είναι εργάσιμη ημέρα.

Το 326, ένα χρόνο μετά την πρώτη οικουμενική Σύνοδο, η αγία Ελένη πήγε στα Ιεροσόλυμα, να προσκυνήσει τους αγίους τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό, για τις νίκες και τις θριαμβευτικές επιτυχίες του παιδιού της και πρώτου χριστιανού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου. Τότε έκτισε διάφορους ναούς, όπως στο όρος των Ελαιών και στο σπήλαιο της Βηθλεέμ. Με διαταγή του Κωνσταντίνου ανέλαβε να κτίσει μεγάλο ναό στο λόφο του Γολγοθά, εκεί που σταυρώθηκε ο Ιησούς Χριστός. Εκεί, πριν από διακόσια χρόνια, ο αυτοκράτορας Αδριανός, για να εμποδίσει τους χριστιανούς να προσκυνούν τον άγιο τόπο, είχε αναγείρει ναό αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Η άγια Ελένη κατεδάφισε τον ειδωλολατρικό ναό, ξεκαθάρισε τον τόπο, εξακρίβωσε τη θέση που σταυρώθηκε ο Κύριος και βρήκε τον τίμιο Σταυρό.

Η είδηση ότι βρέθηκε ο τίμιος Σταυρός διαδόθηκε σ’ όλο τον τότε χριστιανικό κόσμο. Έτρεξαν λοιπόν όλοι, και μάλιστα οι πιστοί της Παλαιστίνης, για να προσκυνήσουν το τίμιο ξύλο. Όταν τελείωσε ο ναός της Αναστάσεως, που έκτισε η αγία Ελένη πάνω στο λόφο του Γολγοθά, στις 14 Σεπτεμβρίου του 336 έγιναν επίσημα και με κάθε λαμπρότητα τα εγκαίνια. Τότε ο Πατριάρχης των Ιεροσολύμων Μακάριος, επειδή το πλήθος του λαού ήταν πολύ, για να δουν όλοι και να προσκυνήσουν, ανέβηκε στον άμβωνα, που ήταν στη μέση του ναού και ύψωσε τον τίμιο Σταυρό. Οι πιστοί προσκυνούσαν, κάνοντας το σταυρό τους κι έλεγαν «Κύριε, ελέησον». Αυτή λοιπόν την ύψωση του τιμίου Σταυρού γιορτάζει σήμερα η Εκκλησία και υψώνει τον τίμιο Σταυρό στη μέση του ναού.

Ύστερα από 280 περίπου χρόνια, το 614, οι Πέρσες κυρίευσαν τα Ιεροσόλυμα, έκαναν μεγάλες καταστροφές, πήραν αιχμάλωτο τον Πατριάρχη Ζαχαρία και μαζί τη μεγάλη ασημένια λειψανοθήκη, στην οποία η αγία Ελένη είχε φυλάξει τον τίμιο Σταυρό. Ο αυτοκράτορας Ηρά­κλειος, ύστερα από 14 χρόνια, έκανε εκστρατεία, έφτασε νικητής ως την πρωτεύουσα της Περσίας, ελευθέρωσε τους αιχμαλώτους χριστιανούς, πήρε τον τίμιο Σταυρό και τον Πατριάρχη Ζαχαρία και γύρισε στην Κωνσταντινούπολη. Από εκεί κατέβηκε στα Ιεροσόλυμα, έβγαλε το βασιλικό στέμμα και ανυπόδητος, σηκώνοντας το κιβώτιο με το τίμιο ξύλο το έφερε στο Γολγοθά. Εκεί, πάλι στις 14 Σεπτεμβρίου και στο ναό της Αναστάσεως, ο Πατριάρχης Ζαχαρίας ύψωσε στον άμβωνα τον Σταυρό κι ο λαός έψαλλε «Σώσον, Κύριε, τον λαόν σον…»,

Η ανεύρεση του τιμίου Σταύρου από την αγία Ελένη και η δεύτερη ύψωσή του στον άμβωνα από τον Πατριάρχη Ζαχαρία συνοδεύονται με δύο θαύματα. Το πρώτο θαύμα είναι η θεραπεία μιας ετοιμοθάνατης γυναίκας. Η αγία Ελένη βρήκε τρεις σταυρούς· οι άλλοι δύο ήσαν των δύο ληστών. Γεννήθηκε λοιπόν απορία ποιός ήταν ο Σταυρός του Κυρίου. Εκεί κοντά βέβαια βρέθηκε η επιγραφή του Πιλάτου «Ιησούς ο Ναζωραίος ο Βασιλεύς των Ιουδαίων», αλλά ο Πατριάρχης Μακάριος άγγιξε την ετοιμοθάνατη γυναίκα με το τίμιο Ξύλο κι η άρρωστη αμέσως έγινε καλά. Το δεύτερο θαύμα είναι ότι, ανεβαίνοντας με το τίμιο Ξύλο προς το Γολγοθά, ο αυτοκράτορας Ηράκλειος σταμάτησε και δεν μπορούσε να προχωρήσει. Τότε ο Πατριάρχης Ζα­χαρίας του είπε κι έβγαλε το βασιλικό στέμμα και τα υποδήματά του. Κι αμέσως ξεκίνησε.

Η Εκκλησία, τιμά και προσκυνεί τιμητικά τα ιερά λείψανα των Αγίων και τα άμφια της υπεραγίας Θεοτόκου. Πολύ περισσότερο τον τίμιο Σταυρό του Κυρίου, που είναι «ο φύλαξ πάσης της οικουμένης, η ωραιότης της Εκ­κλησίας και πιστών το στήριγμα». Από τότε που η αγία Ελένη βρήκε τον τίμιο Σταυρό στα Ιεροσόλυμα, είναι μεγάλο απόκτημα και θησαυρός για κάθε πόλη και μοναστήρι, που μπορεί να έχει ένα ελάχιστο κομμάτι από το τίμιο Ξύλο.