Η μεγαλοφυΐα που εξαφανίστηκε

Τα ίχνη της πρωτοποριακής βιολόγου Μάρτζι Πρόφετ έχουν χαθεί από το 2005

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 09 Μαΐου 2012

 

Το όνομα της Μάρτζι Πρόφετ θα το βρείτε σε τρία μέρη: στις τεράστιες αμερικανικές βιβλιοθήκες, στα αρχεία των εφημερίδων και στους ιστοτόπους για τα εξαφανισμένα πρόσωπα. Η Μάρτζι Πρόφετ δεν είχε διδακτορικό. Στην πραγματικότητα δεν είχε ούτε πτυχίο στην εξελικτική βιολογία, τον τομέα στον οποίο περιστρέφεται το μεγαλύτερο μέρος του έργου της. Αναγνωρίστηκε όμως ως «μεγαλοφυΐα», κέρδισε το βραβείο McArthur Genius και παρουσίασε μερικές πραγματικά ενδιαφέρουσες θεωρίες για τις άμυνες του σώματος εναντίον του καρκίνου και των δηλητηριωδών ουσιών, οι οποίες μπορεί να αποδειχθούν σωστές. Και μετά εξαφανίστηκε.

Τη Μάρτζι την είχαν δει και γνωρίσει πολλοί. Τουλάχιστον έως το 2004 ή το 2005. Είναι παράξενο, όμως δεν είναι και πολύ σίγουροι για τη χρονιά. Στη συνέχεια η Μάρτζι εξαφανίστηκε από τους διαδρόμους του Χάρβαρντ. Μαζί με τις εμμονές της και τις ιδέες της. Πρόκειται για μια υπόθεση επιστημονική που μετατράπηκε σε ανθρώπινη. Η αγωνιώδης αναζήτηση της Μάρτζι έχει επεκταθεί στο Διαδίκτυο και στις σελίδες της επιθεώρησης «Psychology Today», στο τελευταίο τεύχος της οποίας ο Μάικ Μάρτιν παρουσίασε το πορτρέτο της.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. Η Μάρτζι Πρόφετ, μια Καλιφορνέζα γεννημένη το 1958, είχε σπουδάσει φυσική και φιλοσοφία, δεν είχε δηλαδή κάποιο εξειδικευμένο επιστημονικό υπόβαθρο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 διατύπωσε μια θεωρία που δεν πέρασε απαρατήρητη. Υποστήριξε ότι ο έμμηνος κύκλος ή οι αλλεργίες είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός αυτοάμυνας του οργανισμού για να εκβάλλει ιούς και παθογόνους παράγοντες• πως διάφορες βιολογικές διαταραχές, όπως η εμμηνόρροια και η πρωινή ναυτία των εγκύων, είναι ευεργετικές λειτουργίες που προστατεύουν το σώμα από μικρόβια και άλλους κινδύνους. Η θέση της κέρδισε υποστηρικτές. Είπαν ότι η έρευνά της ήταν «ιδιοφυής», της απένειμαν μάλιστα και το σημαντικό βραβείο McArthur Genius. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Μάρτζι ήταν είδηση και τα μέσα ενημέρωσης διαγκωνίζονταν για να της πάρουν συνέντευξη. Ωστόσο στη συνέχεια ακολούθησε η πτώση. Μετά τις χρηματοδοτήσεις για να συνεχίσει τις έρευνες, ήρθαν οι πολεμικές. Καθηγητές πέρασαν στην αντεπίθεση για να καταστρέψουν την «αιρετική». Αντέκρουσαν τα συμπεράσματά της υποστηρίζοντας ότι δεν έχουν βάση. Κάποιοι έγραψαν επιστημονικά άρθρα για να την υπερασπιστούν, όμως το χτύπημα ήταν σκληρό. Η Μάρτζι συνέχισε, αλλά ήταν φανερό ότι κάτι είχε σπάσει μέσα της, πως είχαν ανοίξει κρυφές πληγές. Οσοι έκαναν παρέα μαζί της το 2001 στο Χάρβαρντ την περιγράφουν ψυχικά κουρασμένη.

Η ερευνήτρια άρχισε μια αργή πορεία που θα την οδηγήσει στην απομόνωση. Κλείστηκε στον εαυτό της. Ξαφνικά και αναπάντεχα διέκοψε τις σχέσεις ακόμη και με τη μητέρα της, την Κάρεν. Η μακρά σιωπή της ανησύχησε αυτή την τελευταία. Χωρίς πληροφορίες για την κόρη της, άρχισε να ρωτάει τους φίλους, απευθύνθηκε στην Αστυνομία, μίσθωσε μάλιστα ιδιωτικό ντετέκτιβ, ο οποίος ξεψάχνισε τα αρχεία, τους λογαριασμούς και οτιδήποτε άλλο μπορούσε να του δώσει στοιχεία για τη Μάρτζι. Το συμπέρασμα είναι απίστευτο: από τον Μάιο του 2002 η Μάρτζι δεν είχε αφήσει ηλεκτρονικά ίχνη. Και σε μια χώρα εξελιγμένη τεχνολογικά, όπως οι ΗΠΑ, αυτό είναι εντυπωσιακό. Τραπεζικές και πιστωτικές κάρτες, τηλεκάρτες είναι οι ψηφίδες που βοηθούν ώστε να... τεκμηριωθεί μια ύπαρξη. Το ψηφιακό νήμα όμως είναι σαφές ότι στην περίπτωση της Μάρτζι έχει κοπεί. Από την άλλη, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να πάει ο νους στο κακό, σε κάτι δραματικό - μόνο στο εκκεντρικό προφίλ της ερευνήτριας...

ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΗ. Συνάδελφοί της αφηγούνται ότι είχαν σποραδικές επαφές μαζί της έως το τέλος του 2004 και τις πρώτες εβδομάδες του 2005. Λένε ότι έμοιαζε απογοητευμένη και είχε αρνηθεί κάθε προσφορά για βοήθεια. Ηταν σαφές ότι βρισκόταν σε κρίση, υπέφερε από σοβαρές διαταραχές. Μέρα με τη μέρα το «μεγαλοφυές» μυαλό της Μάρτζι χανόταν. Και η κλωστή που την κρατάει δεμένη με τους τελευταίους φίλους κόπηκε κάπου στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Εκεί την είδαν για τελευταία φορά. Ουδείς γνωρίζει τι συνέβη στη συνέχεια.